Podsumowanie Dekalogu Drukuj
Autor: Henryk Turkanik   
środa, 24 lutego 2010 16:41

„Zakon był naszym przewodnikiem do Chrystusa" (Gl 3,24)

I WARTOŚĆ ZAKONU

Zakon, który Bóg dał Izraelowi na Synaju był jednym z największych wydarzeń w dziejach zbawienia. Zakon ten bowiem był wyrazem przymierza Boga z Izraelem (Ex 24r; Deut 4r; 29r). Widzialnymi znakami tego przymierza był Dekalog i Skrzynia Przymierza, w której Dekalog był przechowywany (Ex 25,16; 40,20). Zakon był normą postępowania ludzi w okresie Starego Testamentu (Lev 18,4-5). Przez Zakon bowiem Bóg objawiał swoją wolę (Deut 8r).

II CHARAKTER ZAKONU

Zakon odzwierciedlał święty i sprawiedliwy charakter Boga. Był niezmienny jak Bóg jest niezmienny (Ml 3,6; Hbr 13,8). Ten Zakon był dany Izraelowi, ale jego zasady są dalej aktualne dla całej ludzkości (Rz 3,19). Dekalog został napisany palcem Bożym na tablicach kamiennych (Ex 31,18), a później umieszczony w Skrzyni Przymierza (Ex 25,16; 40,20). Dekalog został dany Izraelowi jako wyraz łaski i miłości Boga (Ex 20,6; Deut 33,2-3), dla dobra człowieka (Neh 9,13; Rz 7,12; Deut 10,12-13), aby ludzie wiedzieli jak żyć (Kazn 12,13) i mogli otrzymać Boże błogosławieństwo (Ex 20,6). Bóg wprawdzie wiedział, że człowiek złamie przepisy Zakonu (Rz 3,23), dlatego darował Zakon, aby objawić swoją sprawiedliwość i grzech człowieka (Rz 3,20) i doprowadzić go do Chrystusa (Gl 3,24).

III POTRZEBA ZAKONU

Wszystkie przykazania Dekalogu chroniły przed przestępstwami, za które według Zakonu groziła kara śmierci:

•  Za przekroczenie I przykazania groziła śmierć (Deut 17,2-7).

•  Za przekroczenie II przykazania groziła śmierć (Ex 22,20; Lev 20,27).

•  Za przekroczenie III przykazania groziła śmierć (Lev 24,14-16).

•  Za przekroczenie IV przykazania groziła śmierć (Ex 31,14-15; 35,2; Num 15,32-36).

•  Za przekroczenie V przykazania groziła śmierć (Ex 21,15.17).

•  Za przekroczenie VI przykazania groziła śmierć (Gen 9,6; Ex 21,12-14).

•  Za przekroczenie VII przykazania groziła śmierć (Lev 20,10; Deut 22,22-24).

•  Za przekroczenie VIII przykazania groziła śmierć (Ex 21,16; Deut 24,7).

•  Za przekroczenie IX przykazania groziła śmierć (Deut 19,16-21; 17,6-7).

•  Za przekroczenie X przykazania groziła śmierć (Deut 13,17-18; Joz 7,21-25).

Zakon więc został dany w celu ujawnienia przestępstw człowieka (Rz 3,20; Gl 3,19; 1Tm 1,9) oraz przekonania człowieka o jego grzeszności (Rz 3,19; 7,8).

IV SŁABOŚĆ ZAKONU

Pomimo tego, że Zakon był święty i przykazania były święte i sprawiedliwe i dobre (Rz 7,12; 1Tm 1,8), to jednak z wypowiedzi Pana Jezusa Chrystusa wynika, że nikt nie był w stanie wypełnić Zakonu (J 7,19. por. Dz 7,53). Biblia mówi: „Gdyż Zakon nie przywiódł niczego do doskonałości" (Hbr 7,19) i „Przez Zakon nikt nie zostaje usprawiedliwiony przed Bogiem" (Gl 3,11; Hbr 10,38). Na czym więc polegała słabość i niedoskonałość Zakonu?:

  1. Zakon był oskarżycielem (prokuratorem) nie mającym nadziei dla przestępcy (Gl 3,10.19. por. Deut 27,26).
  2. Zakon był więzieniem nie dającym żadnej szansy uwolnienia (Gl 3,23).
  3. Zakon był lekarzem nie mającym lekarstwa dla nieuleczalnie chorego pacjenta (Gl 2,26).
  4. Zakon był termometrem, który nie leczy, a jedynie pokazuje jaki człowiek jest chory, słaby i grzeszny (Rz 3,19).
  5. Zakon był lustrem ukazującym nieczystość człowieka bez środków do jej usunięcia (Rz 3,20; 7,7).
  6. Zakon był studnią zagłady bez wyjścia (Gl 3,10-13).
  7. Zakon był nieznośnym jarzmem i ciężarem, niemożliwym do uniesienia (Dz 15,10; Gl 5,1).

Rozważania na temat słabości Zakonu apostoł Paweł konkluduje następująco: „W Nim (Panu Jezusie Chrystusie) każdy, kto wierzy bywa usprawiedliwiony w tym wszystkim, w czym nie mogliście być usprawiedliwieni przez Zakon Mojżesza" (Dz 13,39). „Albowiem, czego Zakon nie mógł dokonać, w czym był słaby z powodu ciała, tego dokonał Bóg: przez zesłanie Syna swego w podobieństwie grzesznego ciała, ofiarując je za grzech, potępił grzech w ciele" (Rz 8,3). Dlatego też „gdy nadeszło wypełnienie czasu, zesłał Bóg Syna swego, który się narodził z niewiasty i podlegał Zakonowi, aby wykupić tych, którzy byli pod Zakonem, żebyśmy prawa synostwa dostąpili" (Gl 4,4-5).

V WYPEŁNIENIE ZAKONU

Ponieważ żaden człowiek nie był w stanie wypełnić Zakonu (J 7,19. por. Dz 7,53), Bóg posłał Syna swego, który podlegał Zakonowi (Gl 4,4) i wypełnił wszystkie jego żądania (Mt 5,17).

Przez swą zastępczą śmierć na Golgocie wykupił nas od przekleństwa Zakonu (Gl 3,13.14; Rz 7,6), i w ten sposób z niewolników Zakonu uczynił nas synami łaski (J 1,17; Gl 4,5-7; 3,26; Rz 8,15-17; Ef 1,5). Dzięki przelanej swej krwi na krzyżu Pan Jezus Chrystus ustanowił nowe Przymierze (Mt 26,27-28; Mk 14,23-24; Łk 22,20; 1Kor 11,25; Hbr 8r; 9,14-17), Przymierze łaski (Rz 5,1-2; Ef 2,8; Hbr 7,19-22; 8,6-13; 9,15; 10,15-22; 12,24), a swoich odkupionych nazwał sługami nowego Przymierza (2Kor 3,6).

Nowy Testament mówi, że Zakon był przewodnikiem do Chrystusa (Gl 3,24). Użyte tutaj greckie słowo „paidagogos" mówi o roli pedagoga w starożytności; był to niewolnik, mający za zadanie doprowadzić dzieci swojego pana do nauczyciela. Rola Zakonu zatem została spełniona - dzieci zostały doprowadzone do NAUCZYCIELA - Pana Jezusa Chrystusa, największego Nauczyciela wszystkich czasów (por. lz 55,4; Mt 7,28-29; 9,11; 22,16; J 3,2; 7,46; 13,13-14; 20,16 itp.).

„Albowiem końcem Zakonu jest Chrystus" (Rz 10,4).

VI ZMIANA ZAKONU

„Główną zaś rzeczą w tym, co mówimy jest to, że mamy takiego arcykapłana, który usiadł po prawicy tronu Majestatu w niebie... Teraz zaś objął o tyle znakomitą służbę, o ile lepszego przymierza jest pośrednikiem, które ustanowione zostało w oparciu o lepsze obietnice. Gdyby bowiem pierwsze przymierze było bez braków, nie szukano by miejsca na drugie... Gdy mówi: nowe, to uznał pierwsze za przedawnione; a to, co się przedawnia i starzeje, bliskie jest zaniku" (Hbr 8,1.6-7.13).

VII NOWY ZAKON

1. ZAKON CHRYSTUSOWY

List do Hebrajczyków mówiący o wyższości Chrystusa i Jego dzieła nad starym przymierzem mówi, że Zakon obejmował „tylko przepisy zewnętrzne, dotyczące pokarmów i napojów i różnych obmywań, nałożone do czasu zaprowadzenia nowego porządku" (Hbr 9,10). Ten NOWY PORZĄDEK oparty jest o nowe Przymierze. Stare Przymierze posiadało swoje prawo - był to Zakon Mojżesza, w oparciu o nowe Przymierze Pan Jezus Chrystus ustanowił nowe prawo: jest to ZAKON CHRYSTUSOWY (Gl 6,2; 1Kor 9,21). Zakon ten nazywany jest również Zakonem Ducha (Rz 8,2), Zakonem Wiary (Rz 3,27), Zakonem Wolności (Jk 1,25; 2,12), Zakonem Doskonałym (Mt 5,48; Jk1,25) oraz Zakonem Królewskim (Jk 2,8).

Erich Sauer w znakomitym dziele „Triumf Ukrzyżowanego" wspaniale ujmuje zagadnienie Zakonu Chrystusowego: „Każde królestwo posiada swoje prawo, dlatego „Królestwo Syna" posiada „Prawo Chrystusowe" (Gl 6,2). Dlatego „wiara" jest równocześnie „posłuszeństwem", a „zaufanie" -„wiernością". Właśnie Paweł, apostoł wolności mówi o „przestrzeganiu przykazań" (1Kor 7,19). On sam „ nakazuje" (2Tes 3,6). Dla niego „niewiara" równa się „nieposłuszeństwu" (Rz 10,3), nawrócenie zaś jest aktem posłuszeństwa i poddania (Dz 26,19) i zwiastowanie Ewangelii jest wezwaniem do pokuty (Dz 17,30).Wierzący ostaje wykupiony „spod prawa grzechu i śmierci" i uwolniony od „Prawa Mojżeszowego" (Rz 3,21; 7,1; 10,4), ale nie jest „bez prawa" (1Kor 9,21; Gl 5,13), jest podporządkowany „Prawu Chrystusowemu" (1Kor 9,21). Wierzący ma wypełniać „Prawo Chrystusowe" (Gl 6,2) i chodzić w „posłuszeństwie wiary" (Rz 1,5; 15,18; 16,26). Łaska chce „władać po królewsku" (Rz 5,21). To nowotestamentowe „Prawo" jest:

  1. Co do pochodzenia - Prawem „Chrystusowym" (Gal 6,2)
  2. Co do istoty — Prawem „wolności" (Jk 1,25; 2,12)
  3. Co do treści — Prawem „miłości" (Rz 13,8-10)
  4. Co do mocy — Prawem „Ducha" (Rz 8,2)
  5. Co do oddziaływania — Prawem „Ducha życia" (Rz 8,2)
  6. Co do wartości — Prawem „doskonałym" (Jk 1,25)
  7. Co do godności — Prawem „królewskim" (Jk 2,6).

W Starym Testamencie człowiek stał wobec Prawa jako człowiek naturalny, był „w ciele" - stąd bezsilność Prawa (Rz 8,3). Natomiast w nowym Przymierzu mamy do czynienia z nowym człowiekiem (2Kor 5,17), który „jest w Duchu" (Rz 8,1-4).

W starym Przymierzu Prawo przychodziło do człowieka od zewnątrz, zapisane na „tablicach kamiennych" jako litera, która zabija (2Kor 3,3.6). W nowym przymierzu Prawo zostaje włożone w umysły (Hbr 8,10; Rz 6,17), „zapisane Duchem Boga żywego na cielesnych tablicach serc" (2Kor 3,3).

Apostoł Paweł w 2Kor 3r przeprowadza szczególnie interesujące porównanie starego Przymierza z nowym:

  1. kamienne - mięsiste (3b)
  2. litera - Duch (6a)
  3. śmierć - życie (6b; 7a)
  4. mniejsze - większe (8-10)
  5. potępienie - sprawiedliwość (9)
  6. przemija - trwa (11)
  7. zasłonięte - odsłonięte (12-18).

2. NAJWIĘKSZE PRZYKAZANIE

W ramach nowego Prawa, prawa rządzącego nowym stworzeniem (2Kor 5,17), Pan Jezus Chrystus swoim naśladowcom i uczniom pozostawił do wykonania największe przykazanie - przykazanie miłości do Boga (Mat 22,36-38; Łk 10,26-28. por. Rz 13,10). To przykazanie miłości Pan Jezus Chrystus nazwał nowym przykazaniem: „Nowe przykazanie daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, jak ja was umiłowałem: abyście się i wy wzajemnie miłowali. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli miłość wzajemną mieć będziecie" (J 13,34-35. por. 15,9-10.12.17).

3. ZAKON WOLNOŚCI

Chrystusowy Zakon wolności został przedstawiony w nauce apostolskiej (Dz 2,42), zawartej w listach apostolskich. Apostoł Paweł ten zakon wolności opisał w liście do Galacjan: „Jeruzalem, które jest w górze, jest wolne i ono jest matka naszą... Przeto, bracia, nie jesteśmy dziećmi niewolnicy, lecz wolnej! Chrystus wyzwolił nas, abyśmy w tej wolności żyli. Stójcie, więc niezachwianie i nie poddawajcie się znowu pod jarzmo niewoli... Bo wy do wolności powołani zostaliście, bracia, tylko pod pozorem tej wolności nie pobłażajcie ciału, ale służcie jedni drugim w miłości" (Gl 4,26.31; 5,1.13). Pan Jezus wyzwolił nas spod jarzma zakonu (Dz 15,10; Rz 7,6; Gl 3,13.23-24; 4,5-7), grzechu (J 8,34; Rz 6,14.18.22), śmierci (Rz 8,2; Hbr 2,14-15) i szatana (Kol 1,13; 2,15; 2Tm 2,26) i wyprowadził nas na chwalebną wolność dziatek Bożych (Rz 8,21). Możemy żyć w prawdziwej wolności, bo tak obiecał nasz Zbawiciel: „Jeśli więc Syn was wyswobodzi, prawdziwie wolnymi będziecie" (J 8,36).

Wielka wolność chrześcijańska - ale....

Wolność chrześcijańska to nie swawola, ani samowola, to nie bezład, anarchia, bezprawie, szlacheckie rozpasanie.

Jeśli zostaliśmy powołani do wolności i zgodnie z obietnicą Pana Jezusa Chrystusa staliśmy się prawdziwie wolnymi, to któż odważy się ograniczyć wolność chrześcijanina. Nasz dobry Bóg, który doskonale zna naturę człowieka, przez swoje Słowo podaje wskazówki, które pozornie wydają się być ograniczeniem wolności, ale w rzeczywistości stanowią zabezpieczenie przed wieloma problemami, niesnaskami oraz ponownym poddaniem się do niewoli grzechu.

Jakie są zatem kryteria wolności chrześcijańskiej?

  • Nie wszystko pożyteczne (1Kor 6,12; 10,23)
  • Nie wszystko buduje (1Kor 10,23; Rz 14,19)
  • Nie dać się zniewolić żadnej rzeczy (1Kor 6,12)
  • Należy mieć wzgląd na słabych (Rz 14,20-21; 15r)
  • Nie wszystko służy ku chwale Bożej (1Kor 10,31)
  • Nie wszystko pochodzi z wiary (Rz 14,23)
  • Nie wszystko wypływa z miłości (1Kor 13r; Gl 5,13)
  • Wolność nie jest parawanem dla zła (1P 2,16)
  • Pod pozorem wolności nie pobłażać ciału (Gl 5,13.23c)
  • Starać się o to, co jest dobre (Rz 12,17; 1Tes 5,15).

VIII CHRZEŚCIJAŃSKA MORALNOŚĆ

Nowy Testament w sposób doskonale zbalansowany ukazuje równowagę chrześcijańskiej doktryny (DOGMATYKA - w co wierzyć?) z chrześcijańską moralnością (ETYKA - jak postępować?).

Pismo Święte zawiera wiele takich tekstów o charakterze etycznym:

Stary Testament

  • Dekalog (Ex 20,1-17; Deut 5,6-21)
  • Kodeks Przymierza (Ex 20,22-23,33)
  • Kodeks Świętości (Lev 17-27r)
  • Kodeks Deuteronomiczny (12-26r)

Nowy Testament

  • Mt 5-7r
  • Rz 12-16r
  • 1Kor 13r
  • Ef 4-6r
  • Kol 3-4r
  • Hbr 13r
  • List Jakuba
  • Ap 2-3r

IX REASUME

Dekalog jest normą i regułą życia chrześcijańskiego.

Przez Dekalog poznajemy grzechy, upadki i słabość człowieka.

Dekalog wskazuje na Pana Jezusa Chrystusa i Jego jedyną moc zbawienia (Gl 3,24).

Przykazania Dekalogu zostały streszczone w dwóch przykazaniach miłości: do Boga (Mt 22,36-38; Mk 12,28-30; Łk 10,27) i do bliźniego (Mt 22,38; Mk 12,31; Łk 10,27). Najpierw więc należy myśleć o Bogu, potem o bliźnich, na końcu o sobie (Gl 5,14; Jk 2,8). W takim właśnie porządku ułożone zostały hebrajskie zaimki osobowe: On, Ty, Ja. My jednak, ludzie popadający w ciągłą kolizję z Dekalogiem posługujemy się nowożytną (współczesną) kolejnością zaimków osobowych: Ja, Ty, On. Pan Jezus Chrystus natomiast mówił: „Szukajcie najpierw Królestwa Bożego..." (Mt 6,33). Najlepszy tego wyraz dał Pan Jezus Chrystus w pięknym układzie „Modlitwy Pańskiej": trzy prośby odnoszą się do Boga, dopiero trzy następne odnoszą się do człowieka (Mt 6,9-15), analogicznie jest ułożone kazanie na górze (Mt 5-7r).

Pan Jezus Chrystus w kazaniu na górze zawarł kluczowy wiersz współżycia z ludźmi:

„A więc wszystko, co byście chcieli, aby wam ludzie czynili, to i wy im czyńcie; taki bowiem jest zakon i prorocy" (Mt 7,12).

Jest to złota reguła chrześcijańskiego postępowania.

Pan Jezus Chrystus jest doskonałym wzorem postępowania chrześcijańskiego: „Ja jestem światłością świata; kto idzie na mną, nie będzie chodził w ciemności, ale będzie miał światłość żywota" (J 8,12).

„ wszystko, cokolwiek czynicie w słowie lub uczynku, wszystko czyńcie w Imieniu Pana Jezusa, dziękując przez Niego Bogu Ojcu" (Kol 3,17).


Za zgoda wydawnictwa "Łaska i pokój"